Helaas komt het nog regelmatig voor dat een productielijn onnodig stilstaat door verkeerde smering  van wentellagers. Vroegtijdige lager slijtage brengt vervelende gevolgen met zich mee. In dit artikel behandelen we hoe dit te voorkomen is en hoe je smeerintervallen kunt verlengen zodat je meer tijd hebt voor andere belangrijke zaken.
 

Mavom is al meer dan 50 jaar een autoriteit op het gebied van smeermiddelen. Met de merken MOLYKOTE® en Krytox™, biedt Mavom een zeer breed assortiment speciaal smeermiddelen van vooraanstaande fabrikanten als DuPont en Chemours. De smeerspecialisten van Mavom worden regelmatig getraind, zodat ze beschikken over de juiste kennis om in iedere situatie het juiste smeeradvies te kunnen geven.
 

Het aanbod aan smeervetten voor lager smering is bijzonder groot. Iedere technologie heeft haar voor- en nadelen. Om een goede keuze te maken is het belangrijk om basis kennis van deze producten op te doen. Dit artikel is geschreven om basis kennis te delen, maar heeft niet de pretentie om compleet te zijn. Voor een advies op maat, is het verstandig een specialist van Mavom te raadplegen.
 

 

We kunnen de smeervetten grofweg indelen op basis van:

• Basisolie (type en viscositeit)
• Verdikker
• Additieven
• Consistentie (NLGI klasse)

 

Basisolie

De basisolie bepaalt voor een groot deel het temperatuurbereik van een vet. Het bepaalt tevens welke verdikkers er gebruikt kunnen worden, immers niet ieder basisolie kan met een willekeurige verdikker tot een smeervet worden gemaakt. De keuze van een smeervet wordt vrijwel altijd primair gebaseerd op de omstandigheden waarin het lager moet functioneren. Het wel of niet mengbaar zijn van basisolie wordt duidelijk in  deze tabel. 
 

In de praktijk gaat het vaak mis, doordat de eigenschappen van de basisolie niet overeenkomen met de omstandigheden waarin het lager functioneert. Het temperatuurbereik is hier een voorbeeld van. Een andere vaak voorkomende situatie is dat verschillende vetten met elkaar vermengd worden die niet compatibel zijn, waarover later in dit artikel meer.
 

Synthetische basisoliën leveren over het algemeen hogere prestaties dan minerale basisoliën. Dit wil niet per definitie zeggen dat altijd een smeervet op basis van een synthetische olie gekozen moet worden boven een vet op minerale oliebasis. Synthetische smeervetten bieden echter wel de mogelijkheid  om smeerintervallen te verlengen of zelfs lubricated for life oplossingen. Wie wil dit nou niet, een lager wat nooit (na)gesmeerd behoeft te worden. Dit is geen utopie, maar inmiddels werkelijkheid.

 

Verdikker

Een verdikker werkt als een spons die olie vasthoudt. Wanneer je druk uitoefent op de spons, zal de basisolie eruit lopen om haar smerende werking te kunnen doen. De olie zal door de spons terug worden opgenomen, zodra de druk afneemt en/of volledig weg valt. De verdikker zorgt er hiermee voor dat de olie niet wegloopt van het smeerpunt. Ook voor verdikkers geldt dat ze niet allemaal zondermeer mengbaar zijn.

We onderscheiden:

1. Anorganisch
2. (complex)zepen
3. Klei
4. Organisch
    

In deze tabel  ziet u de mengbaarheid van vetten op basis van de verdikker.

Additieven 

We hebben hierboven de belangrijkste 2 componenten van een lagervet besproken. Daarnaast spelen additieven ook een belangrijke rol. We onderscheiden EP (Extreme Pressure) en Anti-Corrosie additieven. Het bekendste EP additief is toch wel MolybdeenDisulfide, ook wel afgekort tot MoS2 de chemische naam ervan. Door toevoeging wordt een smeermiddel antraciet tot zwart van kleur en spreekt men vaak over grafiet vet, maar dat is een misvatting. Er zijn zeker producten waaraan grafiet als EP additief wordt toegevoegd. Grafiet heeft net als MoS2 in droge toestand een smerende werking.

De naam MOLYKOTE® is afgeleid van moly coaten, ofwel een oppervlak voorzien van een dunne laag MolybdeenDisulfide. Geen wonder dat een MOLYKOTE® product vaak wordt geassocieerd met een zwart vet. Dit is reeds lang achterhaald, want ondanks dat BR2-Plus en Longterm 2 Plus nog steeds tot de best verkopende lager vetten behoren,  bevat het productassortiment allerlei hoogwaardige niet zwarte lager vetten voor uiteenlopende omstandigheden.

 

Waar je op moet letten bij de keuze van het juiste type lagervet

Het is belangrijk om je op de hoogte te stellen van de omstandigheden waaronder een lager moet functioneren. Dat zijn naast temperatuur, ook omgevingsinvloeden als stoom, snelheid en druk om maar een paar te noemen. Let ook op het aanbrengen van te weinig of te veel smeervet in het lager. Dit laatste kan voor een hogere weerstand zorgen, welke tot een hogere lager temperaturen kan leiden, met ontleding en verkoling van het vet als gevolg. 
 

De NLGI klasse is een mate voor de dikte van een vet, de standaard NLGI klasse van een vet is 2. Hoe hoger de NLGI klasse, hoe dikker het vet. Voor het verpompen van een vet in een automatisch smeersysteem is deze dikte dan ook van groot belang. Als een dik vet over grote afstand verpompt dient te worden, kan de weerstand in de leidingen te groot worden wat tot problemen gaat leiden.
 

De dikte van de basisolie, ofwel viscositeit, in combinatie met eventuele EP additieven zorgen voor een voldoende dikke smeerfilm, waarbij EP additieven voor noodloopeigenschappen kunnen zorgen indien er onvoldoende vet aanwezig is.
 

Ten slotte, zijn er speciale vetten die voldoen aan kwalificaties voor gebruik in de voedingsmiddelen industrie. Deze zijn eenvoudig te herkennen aan NSF of het gebruik van andere logo’s. Over voedingsmiddelen goedgekeurde smeermiddelen, zullen we in een volgende editie iets dieper ingaan.